Loenen-Abcoude 11/11/01
Broeders en zusters, geliefden in Jezus Christus, onze Heer,
God laat ons leven in de overtreffende trap van alle goede woorden. Dat is misschien wat vreemd gezegd, maar Paulus bracht me op die gedachte. Je kunt sterk zijn en je heel sterk voelen. Maar vroeg of laat kom je dan iemand tegen die sterker is dan jij. Sterker, dat heet de vergelijkende of vergrotende trap van sterk. Samen kun je dan nog iemand tegenkomen, en die blijkt nóg sterker, het sterkst. Sterkst, dat heet dan de overtreffende trap van sterk.
Daar doet wat Paulus hier schrijft me aan denken. Want Adam was dan sterk, de verleiding, het kwaad bleek sterker dan hij. En niet alleen sterker dan Adam bleek het kwaad. Sterker dan alle mensen na hem. En op het spoor van het kwaad kwam de dood, de vernieling, de afbraak, de sloop. Niemand kon er tegen op. Sterker dan ons allen is de dood. Tot Christus kwam. Hij bleek het sterkst. De overtreffende trap hoort bij Hem, bij Christus.
En net zo ging het met de spanning tussen zonden en genade. Het begon met één zonde. Maar toen ging het van één naar meer: de andere mensen zondigden nu ook. De zonde werd overvloedig. Toen kwam God met zijn roepstem tot Abraham, en gaf Abrahams kinderen zijn wet, om die zonden in te perken. Ook de genade werd overvloedig. Maar de zonden lieten zich niet inperken, ieder verbod zorgde juist voor meer zonden, de zonde werd overvloediger (vergrotende trap). Tot Christus kwam. In Hem werd de genade méér dan overvloedig, het overvloedigst (de overtreffende trap).
Het is de moeite waard om daar even bij stil te staan voor we het avondmaal vieren. We vieren het als de mensen die wij zijn, maar: gericht op Christus die ons allen overtreft. En breng dat maar bij elkaar - als je onzeker bent van jezelf en van je geloof. Telkens weer merk je dat de zonde sterker is dan jij. Hoe meer goede voornemens je je maakt, des te sterker blijkt het kwaad. Hoe meer je je best doet, des te inventiever blijkt de zonde. En telkens weer sta je in je leven voor verlies: toch weer. Dan mag je bij dit avondmaal bedenken dat de genade méér dan overvloedig geworden is in Christus, dat Hij, dat zijn vergeving het sterkst is, en al onze zwakheid en gebrek overtreft.
Breng het maar bij elkaar - als je onzeker bent geworden over de toekomst, als je je zorgen maakt of bang bent. Natuurlijk al die machten in de wereld zijn veel groter dan wij: de machten van de economie en de politiek, de druk van de regelgeving en de mechanismen van de markt verpletteren mensen. Oorlogen en aanslagen gaan boven onze macht. Het is allemaal groter, veel groter dan wij. En met dat we daar op letten zouden wij bang, ja steeds banger kunnen worden. Let er dan even op vanmorgen: de zonde mag wel als koning heersen in de dood, ook in die dood, maar de genade van Christus is toch het grootst: Hij brengt ons veilig binnen in zijn rijk.
Breng het maar bij elkaar - als je je sterk voelt en druk bent met het opbouwen van van alles en nog wat. Je kunt sterk zijn, inventief, sterker dan veel anderen, succes hebben, meer dan anderen. Maar Christus onze Heer blijft toch het sterkste. Als ons succes niet is opgenomen in en geheiligd wordt door zijn succes, dan zal het niet blijven.
Breng het maar bij elkaar - als je je juist mislukt voelt of beschadigd, als je die kleine sluipende dood door je leven ziet gaan: afbrekende contacten, eenzaamheid, angst, blokkades. Als je je in de put voelt zitten, beklemd in je eigen leven. Hoe diep je ook stuk zit, Christus is dieper gegaan èn boven gekomen. Hoe armer en armzaliger wij ons kunnen voelen, des te rijker, ja het allerrijkst blijkt Hij. Als wij het gevoel hebben helemaal niks meer te hebben of te kunnen blijkt Hij werkelijk alles te kunnen, niet maar meer dan wij, maar het meest, meer dan overvloedig. Zijn genade blijkt altijd genoeg, juist daarom.
Zo kun je je eigen leven rustig onder ogen zien, met alles wat daarin is, met alles ook wat daarin sterker is dan wij. En dan avondmaal vieren, nemen, eten, gedenken en geloven: wat er ook sterker is dan wij, Christus Jezus is het sterkst. En daarom: tot een volkomen verzoening van al onze zonden: rechtvaardigheid tot een eeuwig leven door Jezus Christus, onze Heer. Amen.