Loenen-Abcoude 12/05/02
Broeders en zusters, geliefd in onze Heer, Jezus Christus,
Aan wat mensen doen zie je wat ze echt bezig houdt. Aan wat mensen samen doen zie je de omvang van de betekenis van iets of iemand. Met een zekere verbazing hebben we de afgelopen dagen kunnen constateren wat de dimensies waren van de krachten van sympathie en antipathie rond Pim Fortuyn. Tienduizenden mensen op de been. Mensen die van heinde en ver komen om een blik te werpen, een bloem of briefje neer te leggen, een kaars te branden, of op een andere manier iets te doen dat uitdrukking geeft aan hun gevoelens. Met een enorme vanzelfsprekendheid gaan ze op reis en wachten ze uren. Hij zei wat ik ook dacht, hij kwam op voor wat ik ook belangrijk vind, en dus ben ik hier - hoor je steeds.
Een groot heidens rouwritueel beheerste de afgelopen week ons land. Zelfs de katholieke kerk kreeg er maar nauwelijks een vinger tussen. De stem van de psalmen, van bijbelwoorden, van christelijke hoop was er nog even, vrijdag. Maar veel echte aandacht was er niet voor. Maar goed. Wat we vanmorgen in ieder geval kunnen doen is die merkwaardige gebeurtenissen van de vorige week even gebruiken om te luisteren naar wat Paulus hier in Efeze schrijft. Want het gaat hier uiteindelijk om dezelfde figuren van menselijk reageren. Aan wat mensen doen zie je wat ze echt bezig houdt. Aan wat mensen samen doen zie je de omvang van de betekenis van iets of iemand.
Als Christus door het geloof in ons hart woning maakt, als er een werkelijke band ontstaat tussen Hem en ons, als Hij ons bezig houdt, dan zie je dat in wat we doen. Dat komt uit in een leven in liefde, in een doen van wat goed is. Aan wat christenen doen zie je wat Jezus echt voor ze betekent. En dezelfde soort vanzelfsprekendheid die mensen uit het hele land naar Rotterdam laat komen om iets te doen, om hun verbondenheid en emoties uit te drukken, wil het leven van christenen beheersen. Waarom doe je dat zo? waarom leef je zoals je leeft? waarom doe je iets voor een ander? Iedere christen zou er op een zelfde haast schouderophalende manier over kunnen spreken als zoveel mensen die we gezien hebben: ja, nogal logisch, dat is omdat Jezus echt iets voor mij betekent.
En nu bidt Paulus hier voor de Efeziërs, en ook voor ons, lijkt me, dat ze in die liefde geworteld en verankerd mogen zijn. Hij bidt dat het maar niet een voorbijgaande emotie mag wezen, iets van een paar goede voornemens op zondag of iets van een paar goede dagen in je leven. Nee, laat God door zijn Geest de kracht geven om innerlijk sterk te zijn, laat het effect daarvan zijn dat Christus een blijvende woning in ons hart mag hebben en er niet maar even op bezoek komt, en laat dat weer uitkomen in een echte verworteling en verankering in de liefde.
Laten we dat vanmorgen ook voor onszelf en voor elkaar bidden. Het avondmaal wil juist dat, dat blijvende, naar voren halen. Samen eten en drinken, samen Jezus’ leven ontvangen als voedsel voor alle dagen, samen zeggen: ja, wij léven van Jezus, Hij betekent alles voor ons, daar gaat het hier straks om. Dan zeggen we dus ook iets over ons leven, over wat we doen, over wat we samen willen: léven in liefde, elkaar ontvangen, anderen welkom heten, niet maar even, maar blijvend: door de kracht van de Geest wil Christus in ons blijven wonen en ons steeds meer verworteld en verankerd laten zijn in liefde.
Laten we er van vanmorgen ook maar eens speciaal op letten: aan wat christenen samen doen zie je de dimensies van de betekenis van Jezus, van de liefde van Christus. Dat zie je hier in de kerk eerst even in het klein. Maar, hoe klein ook, toch reëel. We gaan zelf naar voren, houden samen maaltijd, en daarmee krijgt het evangelie dimensies, ruimte, hoogte, breedte, diepte. Met elkaar, met allemaal een eigen leven, eigen gaven, eigen mogelijkheden, eigen liefde voor Christus, komen we hier. En dat zegt: kijk hoe breed, hoe veelkleurig de liefde is die Christus ons leert. Dat jij op jouw manier van mij houdt en ik op mijn manier van jou dat hoort bij elkaar. Samen horen we bij Jezus. Jij geeft mij jouw wijsheid, ik geef jou mijn zorg, jij geeft mij jouw blijmoedigheid, ik geef jou mijn inzicht in het evangelie, jij luistert naar mij, ik geef jou ruimte om tot je recht te komen, en zo voort. Als we zo goed opletten, en echt naar elkaar kijken, zien we aan tafel, in ruimte en tijd, allerlei kanten van de liefde van Christus. En het wil een teken, een uitdrukking zijn van wat we in de werkelijkheid ook zien. Wat Jezus echt voor ons betekent zie je in wat we samen doen.
En duw dan in gedachten de ramen en deuren maar open. Verleng in gedachten de tafel hiervoor maar tot in alle dimensies van ruimte en tijd. Denk maar aan de mensen die nu hier niet meer aan tafel zitten, maar bij Jezus al bruiloft vieren. Denk maar aan al die andere christenen, om ons heen, overal op aarde, die net zo avondmaal vieren, net zo verbonden zijn aan Jezus en leven in liefde. De werkelijke dimensies van wat Jezus betekent, van wat de liefde van Christus uitmaakt voor mensen, je ziet haar in de kerk van alle tijden en plaatsen. Christus’ liefde is de wereld overgetrokken en heeft overal mensen geraakt. Wie hier vanmorgen goed kijkt en luistert, ziet en hoort niet maar een paar mensen naar voren komen. In die paar voetstappen op de planken hier in de kerk weerklinken de voetstappen van talloos veel miljoenen. En allemaal op eigen manier houden ze van Jezus, delen ze hun liefde met elkaar en met anderen. Allemaal kleine mensen, met beperkte mogelijkheden, die allemaal in hun eigen omgeving iets, iets kleins vertegenwoordigen van de liefde van Christus. Maar samen wordt het iets immens groots, iets wat iedere kennis te boven gaat, iets waar je alleen maar van genieten kunt.
Even raakte het elkaar deze week, de dimensies van wat een merkwaardig journalist en politicus in Nederland betekend heeft, en de dimensies van wat de liefde van Christus betekent over de breedte van de schepping. Het leek net alsof vrijdag even de verhouding zoek was: een psalm, een kyrie, een bijbelwoord, een stem van geloof, in de marge van iets veel groters. Een paar honderd mensen tegenover vele duizenden. Nu is het weer zondag en kunnen we rustig kijken naar hoe de verhoudingen werkelijk liggen. Al zijn we hier maar met tientallen, die met ons zijn, zijn onvoorstelbaar meer dan die op straat liepen. Om te kunnen zien wat de werkelijke dimensies zijn van wat Jezus betekent, daar moet nog eens de hele kosmos voor herschapen worden. Het zou hier op aarde nergens in passen. Het kleine hier is een teken van dat grote. Misschien het kleinste zaadje, maar het blijkt eens een grote boom geworden te zijn. Geheel vervuld van de volheid van God. Amen.