Loenen-Abcoude 23/06/96
de houdbaarheidsdatum van deze preek is verstreken
Broeders en zusters, geliefd in onze Heer, Jezus Christus,
Schrijf op, Johannes: dit zijn de waarachtige woorden, de eigen woorden van God. Op een speciale manier worden de woorden van onze tekst door de engel naar voren gehaald en voor onze aandacht geplaatst. Gelukkig zijn zij die uitgenodigd zijn voor het bruiloftsmaal van het Lam. Dat wil God zelf ons met heel veel nadruk voor ogen stellen. Hij vindt het belangrijk, dat we dat beseffen. Daarom laat de engel die met Johannes spreekt, hem deze woorden speciaal noteren. Schrijf op, Johannes! Dit is belangrijk. Ware woorden van God zelf.
De Openbaring van Johannes is een merkwaardig boek. Het beschrijft hoe de apostel Johannes op een zondag ergens aan het eind van de eerste eeuw in geestvervoering raakt, en als het ware aan de hand van Christus en zijn engelen, zijn boodschappers, in de hemel rondgeleid wordt. Het heeft ergens iets weg van een journalist, die door de hemel zelf wordt uitgenodigd voor een heel speciale reportage voor de krant van de kerk. Johannes ziet en hoort allerlei mooie, indrukwekkende, angstaanjagende en verschrikkelijke dingen, die spreken over dat wat nu is, en wat hierna, na zijn tijd, zal gebeuren. En heel in het algemeen heeft Johannes de opdracht alles wat hij ziet en hoort op te schrijven. Die algemene opdracht staat in hoofdstuk 1 vers 19. Johannes heeft dat trouw gedaan, in zijn eigen woorden, en met zijn eigen mogelijkheden.
Maar een aantal keren worden er bijzondere opmerkingen naar voren gehaald, en wordt er, door een stem, of door de engel, of zo, speciaal gezegd: wat je nu hoort moet je opschrijven, Johannes. Pak je notitieboekje uit je zak, schrijven, dit is heel belangrijk. Voor zover ik kan zien, vinden we zo’n opmerking drie keer. Eerst in 14,13: Schrijf op: ’Gelukkig de doden die in de Heer sterven, van nu af aan.’ ’Ja waarlijk’, zegt de Geest, ’laat hen uitrusten van hun zwoegen, want hun daden vergezellen hen’. De tweede keer is in onze tekst. De derde keer tenslotte in 21,5: En Hij die op de troon zetelt, zei: ’Zie, Ik maak alles nieuw’. Ik hoorde zeggen: ’Schrijf deze woorden op, ze zijn betrouwbaar en waar’. Drie keer laat God zijn reporter noteren, direct, zijn eigen woorden, betrouwbaar en waar: Gelukkig de doden die in de Heer sterven, - Gelukkig zij die uitgenodigd zijn voor het bruiloftsmaal van het Lam, - Zie, Ik maak alles nieuw!
Nu zouden we kunnen vragen: Waarom zijn die woorden zo belangrijk? Waarom worden juist deze uitspraken door God zelf naar voren gehaald? Dat is een goede vraag. Maar we moeten wel beseffen, dat God er niet zelf met zoveel woorden een antwoord op geeft. Hij zegt alleen: dit vind Ik belangrijk, dat jullie dat goed beseffen, maar Hij spreekt niet met zoveel woorden uit waarom Hij het belangrijk vindt. We moeten dus zelf nadenken, al luisterend naar de bijbel, over die vraag, waarom nu juist deze woorden uit het geheel van openbaring uitgelicht worden. Waar komen we dan op uit?
Mij vallen in ieder geval twee dingen op: allereerst, alle drie de uitspraken die God er uit licht en ons voor ogen plaatst, gaan over het einddoel van ons leven en van onze geschiedenis. Je kunt je leven vergelijken met een weg die je moet gaan. Dat is een heel bekend beeld uit de bijbel. Mensen zijn in hun leven op weg, op weg naar het eeuwige leven bij God. En nu is de weg van ons leven zomaar te vergelijken met een slingerpad door de bossen, omhoog en omlaag, zonder overzicht, en maar al te vaak ook zonder uitzicht op onze eindbestemming. En dat maakt het moeilijk. Als je op de fiets van Loenen naar, zeg, Amsterdam gaat, dan geeft het je moed, dat je in de verte de flats van de Bijlmer al kunt zien staan. Dat is heel anders dan een bergtocht in onbekend gebied, waar je je einddoel niet zien kunt, en telkens weer teleurgesteld kunt worden, doordat er na een steile klim, alleen maar weer een volgend dal te zien is, en een nieuwe berg, waar je ook nog overheen moet. En God voelt daarin kennelijk met ons mee. Want in onze tekst, net als in die twee andere uitspraken, tilt Hij als het ware het doel van ons leven zo hoog voor ons op, dat we ook vanuit een diep donker dal op onze levensweg plotseling kunnen zien: dáárheen zijn we op weg.
En nu heb ik vanmorgen uit deze drie uitspraken van God juist deze als tekst gekozen, omdat we die woorden: Gelukkig zijn zij die uitgenodigd zijn voor het bruiloftsmaal van het Lam, vanmorgen niet alleen kunnen lezen, maar ook proeven. Maar het effect blijft: hoor, en proef, proef maar alvast: we zijn op weg naar het bruiloftsfeest van Christus. Hoe kronkelend en misschien ontmoedigend ons leven voor ons is: kijk, proef, neem, eet, geloof, laten we blij zijn en vreugde bedrijven, want de bruiloft van het Lam komt!
Twee dingen zei ik, die je zou kunnen zeggen over waarom God deze uitspraken zo belangrijk vindt, dat Hij ze speciaal voor onze aandacht plaatst. Het tweede is als het ware de binnenkant van het eerste. God laat ons onze eindbestemming zien. Dat vindt Hij belangrijk, want, in de tweede plaats, Hij wil ons het laten volhouden in ons leven met Hem. Dat is niet vanzelfsprekend, niet alleen omdat ons eigen leven soms onoverzichtelijk, verwarrend, pijnlijk en loodzwaar kan zijn, maar ook om wat er verder om ons heen allemaal gebeurt. Ook al begrijpen we vaak heel weinig van waar het in de Openbaring van Johannes concreet over gaat, duidelijk is toch altijd, dat we leven in een wereld waar grote kwade machten heersen, die hun best doen om mensen naar de ondergang te voeren. In de hoofdstukken vóór onze tekst ging het over ’de grote hoer, die met haar ontucht de aarde in het verderf stortte’, en al eerder ging het over het beest uit de zee en het beest uit de aarde. En God weet maar al te goed hoe spannend het daarmee voor ons wordt. ’Nu komt het aan op de volharding van de heiligen, van hen die de geboden van God en het geloof in Jezus trouw bewaren.’, wordt gezegd in 14,12.
Ja, daar komt het op aan, op volhouden. Maar hoe doe je dat? hoe kun je dat? Onder andere weer juist hierdoor: kijk waar je heen op weg bent. Let op wat God gaat doen. Stel het voor je aandacht: gelukkig ben je omdat je op weg bent naar de bruiloft van het Lam. De uitnodiging hebben we allemaal op zak, zwart op wit in het evangelie. Leg het maar naast elkaar, de zuigkracht, die er uitgaat van de welvaart, het extra hard werken voor een beetje luxe, de verleiding van het passief hangen voor de buis, niet maar om een keertje af te reageren, maar avond in avond uit, de opdringerige invloed van de lichamelijkheid en de seks, die ons zomaar de vreugde in onze eigen man of vrouw, en in ons eigen lichaam ontnemen kan, de diepe verleiding van het je leven in eigen hand nemen en zelf maken, van het onderhouden van ondiepe, schrale relaties, omdat het uiteindelijk toch om onszelf draait, - leg het maar naast elkaar, naast Gods eigen ware woord: Zie, Ik maak alle dingen nieuw, naast Gods eigen rijke belofte: we zijn uitgenodigd voor het bruiloftsmaal van het Lam. En kom op, breek met die troep, zo nodig telkens weer. Houd vol. ’Nu komt het aan op de volharding van de heiligen, van hen die de geboden van God en het geloof in Jezus trouw bewaren.’
En kijk dan maar vanmorgen, proef maar, neem, eet, geloof, en wijd je leven opnieuw aan Christus en aan elkaar. We weten wat God ons geeft en geven zal, en we weten het des te beter, omdat we eten wat God ons geeft en geven zal: een voorsmaak, apéritief. Volhouden dus, want de bruiloft van het Lam komt! Amen.